Plac budowy to żywy organizm – codziennie pracują na nim ludzie i maszyny. Czas to pieniądz, a każda godzina opóźnienia może kosztować tysiące, a w przypadku wyspecjalizowanego sprzętu – nawet setki tysięcy złotych.

Nagła awaria koparki, żurawia czy innego kluczowego urządzenia często prowadzi do przestojów, które zatrzymują prace całych ekip. W takiej sytuacji pojawia się pytanie: kto ponosi koszty przestoju i jak się przed nimi zabezpieczyć? 

Koszty przestoju ekip budowlanych - kto płaci? 

Brak jasnego rozkładu ryzyk i odpowiedzialności często prowadzi do sporów pomiędzy inwestorem i wykonawcą, co dodatkowo paraliżuje współpracę i generuje straty finansowe.

Odpowiedzialność za przestój zależy przede wszystkim od tego, kto udostępnia sprzęt budowlany, a także – co mówi o tym umowa.

Sprzęt własny wykonawcy

Jeżeli to wykonawca zapewnia sprzęt, wówczas ryzyko awarii i związanych z nią przestojów spoczywa na nim. W praktyce oznacza to, że każda nieprzewidziana awaria, opóźnienie w naprawie lub brak odpowiednio wyszkolonego operatora może skutkować stratami, które wykonawca ponosi na własne ryzyko. 

Przykład:

Na jednej z inwestycji koparka wykonawcy uległa awarii w kluczowym momencie wykonywania wykopów pod fundamenty. Brak sprzętu przez dwa dni spowodował przestoje ekipy, generując straty rzędu 30 000,00 zł. Jeżeli przyczyną awarii sprzętu była jego niewłaściwa konserwacja lub obsługa, wykonawca ponosi ryzyko takich następstw. 

Sprzęt zapewniony przez inwestora 

Jeśli sprzęt zapewnia inwestor, to on ponosi ryzyko przestojów wynikających z awarii. W takim przypadku nie sposób obciążać wykonawcy przestojami wynikającymi z opóźnień leżących po stronie inwestora – jeżeli to na nim spoczywa obowiązek dostarczenia i obsługi sprzętu.

Przykład:

Inwestor dostarczył żuraw samojezdny na budowę hali magazynowej. Awaria spowodowana wadą fabryczną urządzenia zatrzymała prace na 3 dni. W takim przypadku zasadnicza odpowiedzialność za przestój w relacji inwestor – wykonawca jest ryzykiem inwestora. 

Umowa najmu sprzętu budowlanego - rola wynajmującego  

Większość specjalistycznego sprzętu jest dziś wynajmowana od firm zewnętrznych. W takich przypadkach odpowiedzialność jest podzielona:

1. Wynajmujący (właściciel sprzętu) odpowiada za sprawność techniczną i zdolność maszyny do użytku.

2. Najemca (inwestor lub wykonawca) odpowiada za prawidłową eksploatację i przestrzeganie zasad obsługi.

Najem - kto płaci za awarię? 

Jeśli awaria wynika z wady wydanego sprzętu – odpowiada wynajmujący

Jeśli awaria jest skutkiem przeciążenia lub nieprawidłowej konserwacji – odpowiada najemca.

Umowy najmu często przewidują również serwis sprzętu W praktyce oznacza to, że wynajmujący powinien naprawić maszynę niezwłocznie lub zapewnić sprzęt zastępczy.

Jak zabezpieczyć się w praktyce?

1. Negocjuj umowę najmu sprzętu.

Doprecyzuj w umowie, kto odpowiada za awarie i przestoje oraz jakie procedury obowiązują w sytuacji awaryjnej.

2. Zawrzyj w umowie najmu klauzulę sprzętu zastępczego.

Pozwoli na kontynuację prac nawet w przypadku awarii.

3. Dokumentuj każdą awarię.

Zdjęcia, protokoły i raporty z miejsca zdarzenia mogą być kluczowe w dochodzeniu roszczeń.

4. Systematyczna konserwacja sprzętu.

Regularne przeglądy zmniejszają ryzyko awarii.

5. Regularne szkolenie operatorów.

Nawet najlepiej utrzymany sprzęt może ulec awarii wskutek błędu ludzkiego. Warto zadbać i odpowiednie kompetencje personelu. 

FAQ - najczęściej zadawane pytania

1. Czy ubezpieczenie sprzętu pokrywa straty z powodu przestoju?

Często obejmuje koszty naprawy, ale nie zawsze pokrywa utracony czas pracy ekipy budowlanej. Dlatego warto negocjować warunki ubezpieczenia.

2. Kiedy odpowiedzialność spada na wynajmującego sprzęt?

Jeśli awaria wynika z wady fabrycznej lub zaniechań serwisowych po stronie wynajmującego.

Podsumowanie

Awaria sprzętu budowlanego to nie tylko problem techniczny – to realne ryzyko finansowe, które może sparaliżować inwestycję. W praktyce najważniejsze jest:

- jasne określenie odpowiedzialności w umowach,

- odpowiednie ubezpieczenie maszyn,

- stosowanie procedur konserwacyjnych i szkolenie operatorów.

Dobrze przygotowane umowy i odpowiedzialne zarządzanie sprzętem pozwalają ograniczyć ryzyko przestojów i chronią finanse inwestora oraz wykonawcy.

________________________________________________________________

Masz wątpliwości dotyczące zasad odpowiedzialności za przestój na budowie? Szukasz prawnika od prawa budowlanego? Radca prawny Monika Ged specjalizuje się w sprawach dotyczących inwestycji budowlanych.

Kontakt:

Kancelaria Radcy Prawnego Monika Ged GEDLex w Gdyni

ul. Rdestowa 51, 81-577 Gdynia 

tel.: 502 608 982 

e-mail: kancelaria@ged-lex.pl

________________________________________________________________

Chcesz wiedzieć o czym pamiętać przy najmie rusztowania? 

Zapoznaj się z artykułem na blogu Kancelarii GEDLex: Najem rusztowania - praktyczny przewodnik.